Rechtrichten met enkel je zit

Door Janneke Jansen, November 2018

Vind jij het ook zo belangrijk om je paard recht te richten? Maar ben je een beetje bang voor alle ingewikkelde oefeningen die hierbij komen kijken? Gelukkig zit de basis van een rechtgericht paard niet in het rijden van oefeningen. Juist jouw houding en beweging hebben een grote invloed op de balans van je paard. Je paard rechtrichten is dus in eerste instantie een kwestie van goed op je paard zitten. Maar hoe doe je dat precies? In deze blog leer je mijn geheim voor een rechtgericht paard door alleen maar te zitten.

Wat is rechtrichten?

Rechtrichten is een populaire term de laatste jaren in paardenland. Op het internet vind je er ontzettend veel informatie over. Vaak gaat het dan over scheefheid en asymmetrie bij je paard en hoe je dit met oefeningen zoals schouderbinnenwaarts en travers kan verminderen.

Een rechtgericht paard wil zeggen; een paard wat in balans loopt. Het gewicht is gelijk verdeeld over alle vier de benen. Wanneer je meer gewicht naar de achterhand verplaatst, spreek je over verzameling.

Het belang van rechtrichtende arbeid bij je paard komt voort uit de natuurlijke scheefheid die elk paard heeft ontwikkeld. Net als mensen hebben paarden een dominante zijde. Hierdoor wordt het paardenlijf scheef belast en ontwikkelen botten en spieren zich asymmetrisch.

Deze scheefheid is in de natuur niet echt een probleem, maar wanneer je op je paard wilt rijden, zorgt dit al gauw voor extra slijtage. Met vaak blessures tot gevolg. Veel voorkomende blessures door scheefheid zijn bijvoorbeeld hoefkatrol ontsteking, kreupelheid en rugpijn.

Hoe richt je recht?

Het is dus belangrijk dat jij als ruiter de verantwoordelijkheid neemt en zorgt dat je paard zo symmetrisch mogelijk belast wordt. Het rijden van oefeningen om zwakke spieren sterker te maken is dan zeker een goed idee, maar vergt rijtechnisch nogal wat van jezelf, en van je paard.

Het is lastig om een groen paard gelijk een schoudervoor of travers aan te leren. Of misschien heb je zelf nog helemaal niet de juiste ervaring? Gelukkig valt er van alles te leren, ook die moeilijke oefeningen. Maar het is veel gemakkelijker om bij jezelf te beginnen wanneer je je paard recht wilt richten.

Net zoals je paard heb jij ook een dominante zijde. Jouw eigen lijf is van nature ook scheef. Dit merk je doordat je bijvoorbeeld met één hand wel kunt schrijven, maar met de andere niet. Deze scheefheid is aangeboren en daardoor zal hij altijd in meer of mindere mate aanwezig zijn. Gelukkig kun je erop oefenen dat je met beide handen en benen even handig wordt.

Je zit speelt een essentiële rol bij het rechtrichten van je paard. Je gebruikt deze namelijk om je hulpen door te geven en zo je paard duidelijk te maken wat je van hem verlangt. Wanneer je eigen scheefheid echter zorgt voor asymmetrische, scheve hulpen, wordt het voor je paard veel moeilijker om rechtgericht en in balans te lopen. Het is dus ontzettend belangrijk dat jij recht op je paard zit.

Plat door de bocht

Toen ik mijn paard net had waren wij allebei zo groen als gras. En scheef, ontzettend scheef! Hij maakte veel taktfouten en ging bijna plat door de bocht op de ene hand, terwijl ik op de andere hand continue mijn knie stootte. Dat reed niet echt lekker, maar ik wist niet goed wat ik moest doen om het op te lossen. Ik was niet ver genoeg in mijn eigen rijden om al die moeilijke dressuuroefeningen te proberen (toen was rechtrichten nog niet zo gewoon als dat het nu is). Omdat mijn paard zo idioot liep, dacht ik ook dat hij daar nog helemaal niet aan toe was.

Gelukkig ontdekte ik het geheim om mijn extreem scheve paard op een normale manier de bocht om te krijgen. Mijn toenmalige instructrice liet mij recht boven mijn paard zitten. En dat was ontzettend scheef!

Ik zat met één bil naast de zitting van mijn zadel, op het zweetblad. Eerst bij het halthouden, daarna in stap en uiteindelijk ook in draf en galop. Dat voelde zo vreemd en raar en onjuist. Ik wilde alleen maar weer zo snel mogelijk midden op mijn zadel gaan zitten, maar ik ben blij dat ik het vol gehouden heb.

Want binnen een half rondje waren de grootste symptomen verdwenen. De takt was beter, mijn paard viel niet meer zo naar binnen en het tempo bleef onder controle. Het leek wel een wonder!

En binnen nog een halve ronde kon ik alweer een stukje naar het midden van mijn zadel schuiven. Mijn paard bleef goed lopen. Het gevoel was nog steeds heel vreemd en ik moest echt opletten dat ik in de goede positie bleef zitten, maar de verbetering in mijn paard was overduidelijk. Ik had alleen zelf het gevoel alsof ik zo scheef zat.

Recht op je paard zitten

En dit is het punt waarop vaak misverstanden ontstaan; recht op je paard, wat wordt daar eigenlijk mee bedoeld? In het dagelijks leven zijn we gewend ons te oriënteren aan de grond. We beschouwen de vloer onder onze voeten als recht.

Wanneer we op ons paard stappen hebben we die neiging vaak ook. De gaan dan recht zitten ten opzichte van de grond. Dat voelt prettig en stabiel.

Wanneer je paard een beetje scheef is, is de spierbouw van zijn rug echter niet recht ten opzichte van de grond. Je voelt dan vaak een hoge en een lage kant op zijn rug. Door de zwaartekracht zijn we ook nog eens geneigd om wat in de lage kant weg te zakken en dit maakt het hele gebeuren nog een beetje erger: Je paard scheef, jij scheef en de grond voelt scheef. Dat zit natuurlijk niet lekker.

De truc om je paard te leren in balans te lopen, is om recht boven de ruggengraat van je paard te gaan zitten. Die ruggengraat kan wel eens heel scheef lopen ten opzichte van de grond. Daardoor voelt het vaak verkeerd wat je doet. Veel ruiters houden deze houding dan ook niet vol en gaan weer snel terug in hun oude gewoonte. Zo krijgt je paard de kans om scheef te blijven lopen.

Ruggengraat boven ruggengraat

De beste manier om ‘recht’ te zitten is met jouw ruggengraat loodrecht op de ruggengraat van je paard. Je wilt geen zijlingse bochtjes maken of draaien. Dat dit niet recht is ten opzichte van de grond moet je maar voor lief nemen. Het verandert vaak snel genoeg.

Het is voor je paard namelijk vrijwel niet mogelijk om zijn scheefheid vol te houden wanneer je op deze manier zit: hij valt dan namelijk om. Vergelijk het maar eens met een kind wat op je rug zit en één kant op begint te leunen. Ook dan ben je geneigd onder de massa te gaan lopen en je beweging aan te passen om in balans te blijven. Dat gebeurt dus ook met je paard.

Oefening om recht boven je paard te zitten

Om deze tip op een goede manier uit te voeren, heb je twee ijkpunten nodig. Het is belangrijk om naar je paard te kijken, niet naar je zadel! Door de scheefheid van je paard en de asymmetrische spierontwikkeling die wel eens hierbij komt kijken, kan je zadel namelijk makkelijk scheef gaan. Je wilt recht boven je paard zitten, en dat is niet persé recht boven je zadel.

Als je op je paard zit, kun je in het verlengde van de manenkam de ruggengraat doordenken tot aan zijn staart. De ruggengraat van je paard loopt dus onder je door. Wanneer je met jouw ruggengraat loodrecht op die van je paard wilt zitten, moet je zorgen dat de ruggengraat van je paard onder je navel en tussen twee billen doorloopt.

Als de ruggengraat wel onder je navel doorloopt, maar niet tussen je billen, dan zit je gedraaid. Wanneer hij wel tussen je billen loopt, maar niet onder je navel, zit je ook gedraaid.

Dat voelt gek…

De positie die je nu hebt voelt waarschijnlijk heel raar en heel scheef. Dat komt omdat je het niet gewend bent. Wat je altijd al deed voelt recht. Je interne waterpas is een beetje kapot in dat opzicht.

Gelukkig verandert dit vreemde gevoel snel, naarmate je meer oefent. Net zolang tot dat deze nieuwe houding recht voelt en je waterpas weer klopt.

In de tussentijd is het belangrijk om regelmatig je ijkpunten van navel en billen te controleren. Je gevoel is tijdens het inslijten van de nieuwe gewoonte dus nog niet helemaal juist. Ga dus uit van wat je kunt zien, en niet persé van wat je voelt.

Snel resultaat

Door deze houding goed vol te houden zal je paard zijn beweging snel aan gaan passen. Het is namelijk ontzettend oncomfortabel voor hem om zo scheef te blijven lopen wanneer je op deze manier op zijn rug zit. Vaak merk je al met een paar rondes een duidelijk verschil.

Je zult merken dat je paard:

• Minder naar binnen of naar buiten valt
• Een contanter tempo loopt
• Minder over de schouder weg loopt
• Een rustigere aanleuning krijgt
• Minder protesteert op de hulpen

Door recht boven je paard te gaan zitten, verbeter je de rechtgerichtheid dus al voor een groot deel. Jammer genoeg ben je er dan nog niet. Zowel voor jezelf als voor je paard blijft het nodig om extra oefeningen te doen om de scheefheid verder op te lossen.

Het voordeel is wel dat het uitvoeren van die oefeningen veel gemakkelijker is met een correcte houding en kloppende waterpas van de ruiter.

Richt jezelf recht

Wees de beste ruiter die je kunt zijn voor je paard door aandacht te schenken aan je eigen scheefheden. Recht boven je paard blijven zitten is voor de meeste ruiters al een flinke uitdaging. Het symmetrisch geven van je hulpen is nog een hele stap verder.

Gelukkig kun je jezelf ook zonder paard blijven trainen en je spieren en bewegingen gelijkmatig ontwikkelen. In toekomstige blogs ga je hier nog meer tips voor krijgen.

Kun je niet wachten? Neem dan deel aan een van onze workshops! Daar leer je ontzettend veel leuke en simpele manieren om jezelf recht te richten in je dagelijks leven.

In welke zin was deze blog een eye-opener voor jou? Laat het anderen weten in de comments op Facebook.